Axit humic, axit fulvic, humin là 3 thành phần trong hợp chất mùn hữu cơ của đất, được gọi chung là hợp chất humic, chúng đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định độ màu mỡ của đất và cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng.

Axit Fulvic

Axit fulvic là một loại axit hữu cơ phát sinh trong tự nhiên.

Axit fulvic có thể tan trong nước ở tất cả điều kiện pH, nghĩa là axit fulvic có thể tan trong cả 3 môi trường: axit, kiềm và trung tính.

Axit fulvic được xem là một chất rất quan trọng để cây có thể hấp thu chất dinh dưỡng.

Với kích thước khá nhỏ nên axit fulvic dễ dàng di chuyển và mang theo các chất khoáng vi lượng vào bên trong mô thực vật ở các bộ phận như rễ, thân, lá.

Axit fulvic là thành phần nguyên liệu đặc trưng trong các loại phân bón lá.

Trong cấu trúc của Axit Fulvic chứa chủ yếu là các hợp chất phenol đa vòng, mà vai trò chính của hợp chất phenol này tạo ra sự phản vệ, kháng thể cho cây trồng.

Trong Axit fulvic còn có nhiều hydrogen, sulfur và carbon là các hoạt chất có khả năng kiểm soát dịch hại trên cây trồng.

Tác dụng của Axit Fulvic

1. Đối với cây trồng

  • Giúp rễ phát triển, sinh rễ mới và lông hút mới.
  • Tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng, giúp cây tăng trưởng, khỏe mạnh, có khả năng chống lại các bệnh hại.
  • Tăng quá trình tổng hợp protein và axit nucleic.
  • Tạo thuận lợi cho các enzyme hình thành với một số axit amin và chất dinh dưỡng
  • Tăng hàm lượng nước trong cây trồng.
  • Tăng quá trình quang hợp giúp sản xuất ra một lượng đường lớn trong cây.
  • Tăng sự dịch chuyển các ion, tạo điều kiện thuận lợi để cây hấp thu dinh dưỡng.
  • Tăng tốc độ phân chia tế bào trong cây trồng từ đó tăng khả năng sinh trưởng và phát triển của cây.

2. Đối với đất

  • Cải thiện cấu trúc đất thông qua việc keo tụ đất, hình thành các khối tạo thuận lợi cho việc lưu thông nước và không khí.
  • Tăng độ màu mỡ của đất.
  • Kéo dài tuổi thọ của vi sinh vật hữu cơ trong đất.
  • Chuyển đổi các chất khoáng không hòa tan thành hoà tan
  • Trung hoà và phân giải các độc tố của thuốc bảo vệ thực vật trong đất.

Axit Humic

Axit Humic chỉ có thể tan trong nước ở môi trường kiềm.

Có thể nói axit humic là nền tảng giúp cho đất đai màu mỡ bởi khả năng đặc biệt giúp giữ nước và các chất dinh dưỡng lại trong đất.

  • Muối kim loại của Humic hoặc Fulvic được gọi là Humate.

Ví dụ như các loại muối: K-Humate, Na-Humate, Ca-Humate, Mg-Humate…

  • Muối Humate được sử dụng phổ biến trong nông nghiệp như Kali Humate. 
  • Kali Humate được sản xuất bằng cách cho KOH vào trong nước có chứa Axit Humic với phản ứng hoá học như sau:

RCOO-H (Axit humic) + KOH → RCOO-K (Kali Humate) + H2O

  • Axit Humic có màu đen, không tan trong nước.
  • Kali Humate màu nâu đen, tan hoàn toàn trong nước.

Tác dụng của Axit Humic

1. Đối với cây trồng

  • Giúp tăng khả năng hút dinh dưỡng của cây trồng nhờ chức năng giữ khoáng dinh dưỡng trong cấu trúc chelate
  • Giúp cây hấp thụ các chất dinh dưỡng đa lượng hiệu quả nhờ khả năng bẻ gãy các mối liên kết giữa các chất dinh dưỡng trong đất.

RCOO-H (Axit humic) + Dinh dưỡng = RCOO-Dinh dưỡng (Humate) + H+

Rễ cây + RCOO-Dinh dưỡng (Humate) = Rễ cây – Dinh dưỡng + RCOOH (Axit humic)

  • Thúc đẩy quá trình phân chia tế bào.
  • Thúc đẩy sự phát triển của hệ rễ cây trồng
  • Kích thích các điểm sinh trưởng trong hạt giống.
  • Tăng sức đề kháng của cây trồng trước các tác nhân gây bệnh và côn trùng gây hại.
  • Tăng khả năng quang hợp của cây.

2. Đối với đất

  • Tăng khả năng giữ chất dinh dưỡng và nước của đất.
  • Giúp đất duy trì độ phì nhiêu, tăng độ màu mỡ của đất.
  • Là nguồn thức ăn cho vi sinh vật có lợi trong đất.
  • Giữ nước trong đất gấp 7 lần so với đất mặt.
  • Hạn chế rửa trôi các chất khoáng dinh dưỡng trong đất.
  • Giúp pH đất ổn định nhờ ổn định hệ đệm, giảm căng thẳng môi trường.

Humin

Là một phần nằm trong hợp chất humic, nhưng humin không thể tan trong nước ở bất kỳ điều kiện pH nào, điều này đồng nghĩa, humic không thể tan trong kiềm và cả axit.

Khối lượng phân tử của Humin khá lớn, xấp xỉ từ 100.000 đến 10.000.000.

Trong đất, humin là thành phần khó phân huỷ nhất trong các hợp chất humic.

Sự tương đồng giữa Axit Humic – Axit Fulvic

  • Cả hai chất này đều là thành phần của chất mùn hữu cơ trong đất.
  • Chức năng của cả hai đều là kích thích, hỗ trợ sự phát triển của cây trồng bằng cách cải thiện quá trình hấp thu dinh dưỡng của cây trồng và giữ các chất dinh dưỡng, nước trong đất, giúp đất màu mỡ.
  • Đặc biệt, cả Axit Humic và Axit Fulvic đều có khả giúp cây trồng tăng sức đề kháng tự nhiên, tránh những tác nhân gây hại của môi trường xung quanh như thời tiết, khí hậu, hạn, chua phèn của đất hoặc các nấm bệnh, côn trùng chích hút.

Sự khác biệt giữa Axit Humic – Axit Fulvic – Humin

  • Axit Fulvic có kích thước nhỏ hơn Axit Humic với khối lượng phân tử chỉ xấp xỉ từ 1.000 đến 10.000.
  • Hàm lượng oxy trong Axit Fulvic gấp đôi Axit Humic
  • Phản ứng hóa học của Axit Fulvic cao hơn Axit Humic do Axit Fulvic có nhiều gốc Cacbonxyl (COOH) và hydroxyl (COH).
  • Khả năng chuyển đổi ion của Axit Fulvic cũng cao gấp đôi Axit Humic.
Các hợp chất Humic

Từ những thông tin trên, chúng ta có thể hiểu rằng, Axit Fulvic, Axit Humic và Humin là thành phần rất quan trọng đối với đất và sự phát triển của cây trồng. Chúng quyết định rất lớn đến độ màu mỡ của đất và sự sinh trưởng, phát triển, hấp thu chất dinh dưỡng của cây để chống lại những tác nhân gây bệnh, côn trùng gây hại và những điều kiện bất lợi của môi trường như nắng nóng, hạn, rét, úng, chua phèn,….